Pełnoskalowa wojna rozpętana przez Rosję powołała jeszcze pilniejszą i żywotniejszą niż dotychczas potrzebę Ukrainy mówić głośno i prawdziwie o sobie na arenie międzynarodowej. Chodzi nie tylko o obiektywne odzwierciedlenie sytuacji w Ukrainie w mediach zagranicznych, ale także o jeden z instrumentów ukraińskiej polityki zagranicznej – dyplomację kulturalną Ukrainy za granicą.
Od 2018 roku głównym aktorem na tym polu jest Instytut Ukraiński, instytucja podległa Ministrowi Spraw Zagranicznych Ukrainy. Celem działalności Instytutu Ukraińskiego jest poprawa zrozumienia i uznania Ukrainy wśród zagranicznej publiczności poprzez kulturę, edukację i naukę oraz kreowanie pozytywnego wizerunku Ukrainy w świecie.
W ciągu pięciu lat działania projektowe Instytutu Ukraińskiego objęły już ponad 80 krajów świata. Jednak dopiero w 2023 roku, pod koniec marca, zostało otwarte pierwsze przedstawicielstwo instytucji za granicą – w Niemczech, w Berlinie. A w tym miesiącu rozpoczęła się praca nowego zespołu IU we Francji.
Oficjalne otwarcie przedstawicielstwa Instytutu Ukraińskiego we Francji odbyło się 9 listopada 2023 roku w paryskim centrum kulturalnym "La Gaîté Lyrique" na niespotykaną dotąd skalę z udziałem gości wysokiego szczebla zarówno z Ukrainy, jak i Francji.
Pierwsza Dama Ukrainy Olena Zełeńska w swoim wystąpieniu zauważyła: „Czas imperiów minął. Bezprecedensowa uwaga świata poświęcona Ukrainie otwiera nowe możliwości dla dyplomacji kulturalnej między Ukrainą a Francją, przywraca kulturę ukraińską jako ważny i nieodłączny element kultury europejskiej. Właśnie dlatego Ukraina broni się dzisiaj i broni całą naszą kulturę. Jesteśmy wdzięczni wszystkim, którzy nas rozumieją i wspierają.”
Do gości przemówili również Sekretarz Stanu do Spraw Europejskich Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji Laurence Boon, Minister Kultury Francji Rima Abdul Malak, Pierwsza Wiceminister Spraw Zagranicznych Ukrainy Emine Dżaparowa, Dyrektor Generalny Instytutu Ukraińskiego Wołodymyr Szejko, Prezes Instytutu Francuskiego Ewa Nguyen Binh i Prezes Stowarzyszenia Instytutu Ukraińskiego we Francji Iryna Dmytryszyn.
Wydarzenie, w którym wzięło udział około trzystu zaproszonych gości – polityków, szefów państwowych i pozarządowych instytucji kulturalnych, działaczy kultury obu krajów, media oraz przedstawiciele ukraińskiej diaspory we Francji – zakończyło się koncertem ukraińskiej piosenkarki Jamali.
Warto podkreślić, że oficjalne wieczorne uroczystości poprzedziły podpisanie w tym samym dniu Porozumienia o współpracy pomiędzy Instytutem Ukraińskim a Uniwersytetem Sorboną. Otwiera ono szereg możliwości wzmocnienia ukraińskiego głosu we Francji, w szczególności wśród środowiska akademickiego, naukowego i analitycznego.
Otwarcie przedstawicielstwa Instytutu Ukraińskiego we Francji stało możliwe dzięki wsparciu partnerów, którymi są Open Society Foundations, International Renaissance Foundation, Ministerstwo Kultury oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych Francji, Institut français, Urząd miasta Paryż, a także wsparciu Ambasady Ukrainy we Francji i Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy.
Maria Protsiuk
